Archief kleintje

Archief
Kleintje geschiedenis

update 17-12-2018

In de rubriek Kleintje geschiedenis zijn in het kort bijzondere gebeurtenissen en opmerkelijke voorvallen uit de geschiedenis van Sambeek opgenomen.
Ze werden eerder gepubliceerd in het dorpsblad Rond de Toren.

Kleintje geschiedenis

archief kleintje

Twee keer een koffietafel op Kerstmis 1939

"De alhier gelegerde militairen, die niet tot de gelukkigen behoorden om het kerstfeest in huiselijke kring te vieren, werden op eerste kerstdag dankzij de steun van geestelijke en wereldlijke autoriteiten getrakteerd", meldde het Boxmeers Weekblad eind 1939. "Alle militairen die niet door wacht of andere diensten verhinderd waren, waren aanwezig in de nachtmis van dit jaar. In de kantine, die door de zorgen van pastoor Jan van Berkel en de heer Cor Maters op passende wijze keurig was versierd, stond na de nachtmis een feestelijk verzorgde koffietafel klaar, waarvan begrijpelijkerwijze allen profiteerden."

Op maandag 28 augustus 1939 - het was kermis in Sambeek - werd in Nederland de mobilisatie afgekondigd. De oorlogsdreiging uit het oosten nam steeds ernstiger vormen aan. In Duitsland sloeg Hitler zijn brallende taal uit, hartstochtelijk toegejuicht door zijn nationaal-socialistische aanhangers. Verschillende gebieden waren door hem al ingelijfd en het was duidelijk dat aan zijn veroveringsdrift nog geen einde was gekomen.
De Maas bij Sambeek was de eerste Nederlandse verdedigingslinie om een mogelijke Duitse aanval zo veel mogelijk te vertragen. Er waren verscheidene kazematten gebouwd, die werden verdedigd door Nederlandse militairen.

Enkele van de ongeveer 140 in Sambeek gelegerde militairen, die de maaslinie moesten verdedigen.

In Sambeek waren ongeveer 140 soldaten ondergebracht. Het merendeel sliep in een houten loods van timmerbedrijf Stiphout (nu: ongeveer de Algemene Begraafplaats aan de Torenstraat). De kantine was in de kleine zaal van het parochiehuis (nu: De Gouden Leeuw). En daar was dus de koffiemaaltijd na de nachtmis van 25 december 1939.
"Pastoor van Berkel sprak de militairen toe", vervolgde het Boxmeers Weekblad. "Er werden kerstliederen gezongen, leuke kerstverhalen voorgedragen, kortom: er heerste in de vroege morgen al een bijzonder prettige sfeer. Ook 's avonds was er nog een koffietafel."

Rond de Toren dd 13 december 2017

Kleintje geschiedenis

archief kleintje

Erwtensoep met kluifjes voor
jubilaris Hannes Metselaars

Een opmerkelijk jubileum vond plaats eind 1895. Sambekenaar Johannes Metselaars, door iedereen in het dorp Hannes genoemd, werd toen gefêteerd vanwege het feit dat hij 25 jaar baas-drijver was. En daarvoor waren de hoge heren van de regio hem zeer dankbaar.

Want Hannes Metselaars en zijn helpers joegen dieren uit hun schuilplaatsen richting deze notabelen, die met hun jachtgeweer klaar stonden om ze neer te schieten. En Hannes, zo was in de voorbije kwart eeuw gebleken, wist precies waar het wild zat en hij verstond tevens de kunst om dat op de juiste manier naar de jagers te sturen. Met als gevolg een rijke buit bij deze zogeheten drijfjachten

Hazen, gevangen tijdens een drijfjacht.

Hannes Metselaars woonde in de Sambeekse hei en was dagloner van beroep. De extra verdiensten van een dagje actief zijn als baas-drijver waren uiteraard welkom. Waarschijnlijk kreeg hij een deel van de buit als vergoeding.
Tijdens die jubileumdrijfjacht van december 1895 werden er 22 hazen geschoten, 19 konijnen en nog een vos, zo is bewaard gebleven. De heren A. Verheijen van Estvelt en J. van de Mortel doodden ieder een ree. Een bijzondere vangst was er ook: een volwassen haas met twee(!) staarten.

Uit erkentelijkheid voor 25 jaar deskundig wild opdrijven, werd Hannes Metselaars en zijn helpers na afloop van de drijfjacht een etentje aangeboden, bestaande uit een bord heerlijke erwtensoep met kluifjes en een stevig glas bier. "Het was een genoegen om deze lieden na een vermoeiende dag als deze zich te goed te zien doen aan deze maaltijd", schreef het Boxmeers Weekblad. "Ieders wens was dat Hannes Metselaars nog vele malen aan het hoofd van zijn mededrijvers zou mogen uittrekken."

Rond de Toren dd 24 januari 2018

Kleintje geschiedenis

archief kleintje

Sambeek krijgt het water van twee kanten

Dat de Maas eind 1882 weer eens buiten haar oevers was getreden, och daar haalden de meeste Sambekenaren hun schouders over op. Dat gebeurde zo vaak, bijna elke winter wel. Maar een aanzienlijk aantal inwoners had zich de jaarwisseling anders voorgesteld.

Nog nooit was in het verleden het dorp overstroomd, voor zover de Sambekenaren zich dat konden herinneren. Door zijn natuurlijke ligging was het immers beschermd tegen hoogwater. Dijken om inwoners en huizen tegen het wassende water te beschermen ontbraken en waren ook niet nodig. Pas ter hoogte van het oude Maasziekenhuis zouden later dijken worden aangelegd - om Boxmeer te beschermen. Als de Maas overstroomde, kwam het water in Sambeek nooit verder dan de huidige Oude Warande.

Overstroming van de Maas, begin 2011. Heel duidelijk is te zien dat het water niet verder komt dan tot aan de Oude Warande.

Maar op nieuwjaarsdag 1883 was dat anders: bijna alle huizen in de Achterstraat (nu: Torenstraat) stonden onder water. Reden: het kwelwater uit de Peel kon niet afstromen naar de Maas. Enerzijds omdat deze rivier buiten haar oevers was getreden, maar ook vanwege de aanleg van de spoorlijn Nijmegen-Venlo.

Bij de jaarwisseling 1882/83 kwamen door kwelwater uit de Peel woningen in de huidige Torenstraat onder water te staan.

Twee jaar eerder al had de toenmalige burgemeester Johannes van den Bosch een brief geschreven naar de hoofdingenieur van de spoorwegen waarin hij zijn zorgen kenbaar maakte over het kwelwater dat niet weg kon. "De doorlaatbuizen onder de spoorlijn hebben een diameter van 75 centimeter, onvoldoende om het kwelwater in de winter af te voeren", noteerde hij. Van den Bosch vroeg om maatregelen, maar die kwamen er niet. Met onder andere als gevolg dat een aanzienlijk deel van Sambeek natte voeten kreeg.
"Aan de Heikant in Sambeek staat zelfs overal water, tot zo ver het oog reikt", meldde een krant.

Rond de Toren dd 10 januari 2018