Kleintje geschiedenis |
|
update 21-04-2018
naar archief
Duurt lang, wordt aan gewerkt |
In de rubriek Kleintje geschiedenis zijn in het kort bijzondere gebeurtenissen en opmerkelijke voorvallen uit de geschiedenis van Sambeek opgenomen.
Ze werden eerder gepubliceerd in het dorpsblad Rond de Toren.
Ze werden eerder gepubliceerd in het dorpsblad Rond de Toren.
|
Aftands paard trekt brandspuit
|
21-04-2018
|
"Brand! Brand! Brand!" klonk het op zaterdagmorgen 10 augustus 1895 in Sambeek. Iedere inwoner die kon, wilde graag meehelpen om de brand in de met hooi en stro volgepakte stal van schoenmaker Peter Smits in de Achterstraat (nu: Torenstraat) te blussen.
De gemeente Sambeek beschikte eind 19de eeuw over twee brandspuiten. Eén stond in de achterbouw van het raadhuis in Sambeek en de andere was gestationeerd in Mullem. Ook in dat dorp waren de rookwolken van de brand te zien. En dat was reden voor de brandweercommandant daar om een 20 tot 30 jaar oud paard voor de brandspuit te spannen en in vliegende vaart naar Sambeek te rijden. Hoewel dus zeer aftands, bleek het dier toch nog een hoog tempo te kunnen ontwikkelen. "Het paard legde de oren in de nek en met hevig gesnuif ging het in galop vooruit", deed het Boxmeers Weekblad enkele dagen later verslag van de brand. "Men kon geen spaken in de wielen meer zien, zo snel ging het dier."
De gemeente Sambeek beschikte eind 19de eeuw over twee brandspuiten. Eén stond in de achterbouw van het raadhuis in Sambeek en de andere was gestationeerd in Mullem. Ook in dat dorp waren de rookwolken van de brand te zien. En dat was reden voor de brandweercommandant daar om een 20 tot 30 jaar oud paard voor de brandspuit te spannen en in vliegende vaart naar Sambeek te rijden. Hoewel dus zeer aftands, bleek het dier toch nog een hoog tempo te kunnen ontwikkelen. "Het paard legde de oren in de nek en met hevig gesnuif ging het in galop vooruit", deed het Boxmeers Weekblad enkele dagen later verslag van de brand. "Men kon geen spaken in de wielen meer zien, zo snel ging het dier."
De Sambeekse brandspuit was gestationeerd in de achterbouw van het vroegere gemeentehuis.
De Mullemse brandweer arriveerde vrijwel tegelijkertijd met de Sambeekse bij de brand, wat bij menigeen grote verwondering wekte. "Door het flinke optreden van de brandweerlieden van de beide brandspuiten is er een groot gevaar afgewend", ging het weekblad verder. "In de gebouwen in de nabijheid lag immers nog heel wat meer hooi en koren opgeborgen."
Zo zou de brandspuit van Sambeek eruit kunnen hebben zien.
Twee geiten kwamen jammerlijk om in het vuur. "Verder gingen kleren verloren, evenals leer en schoenmakersgereedschappen", rapporteerde burgemeester Lambertus Stevens aan de Commissaris van de Koningin. "Gelukkig konden twee varken worden gered. Schoenmaker Smits was voor brand verzekerd. Het grootste gedeelte van de schade wordt vergoed. De oorzaak van de brand is onbekend."
Rond de Toren dd 19 oktober 2016
|
Tragisch ongeluk in de Sambeekse steenoven
|
21-04-2018
|
"Sommigen zonk de moed in de schoenen, anderen maakten zich juist sterk om door te gaan met het wegruimen van de stenen van de steenoven, want naar verwachting zou daaronder Willem Maessen bedolven liggen", schreef De Gelderlander over een tragische gebeurtenis in Sambeek op donderdag 9 april 1896.
En inderdaad: na enig zoeken werd hij gevonden. "Het was een treurige stoet die rond half tien 's avonds naar het dorp terugkeerde", aldus het dagblad. "De aanblik van de kar met daarop het ontzielde lichaam en de vele mensen ervoor en erachter greep iedereen naar de keel."
En inderdaad: na enig zoeken werd hij gevonden. "Het was een treurige stoet die rond half tien 's avonds naar het dorp terugkeerde", aldus het dagblad. "De aanblik van de kar met daarop het ontzielde lichaam en de vele mensen ervoor en erachter greep iedereen naar de keel."
Zo zou de veldoven van Johannes Hubertus Maessen vlak bij de Maas eruit kunnen hebben zien.
Willem Maessen was een zoon van Johannes Hubertus Maessen, die in 1874 in een weiland aan de Hegsestraat een steenbakkerij was begonnen. In 1895, een jaar voordat het fatale ongeluk plaatsvond, had hij zijn bedrijf verplaatst naar een perceel een stuk verderop langs wat nu de Maasstraat heet en toen 'de grintweg van Sambeek naar Afferden' werd genoemd.
In een veldoven bakte hij daar, geassisteerd door zijn zonen, enkele keren per jaar vele duizenden handgevormde bakstenen. Door de regelmatige overstromingen van de Maas lag de klei daar letterlijk voor het opscheppen.
In een veldoven bakte hij daar, geassisteerd door zijn zonen, enkele keren per jaar vele duizenden handgevormde bakstenen. Door de regelmatige overstromingen van de Maas lag de klei daar letterlijk voor het opscheppen.
Johannes Hubertus Maessen adverteerde regelmatig in het Boxmeers Weekblad als hij weer een partij handgevormde stenen had gebakken.
De op het moment van het ongeluk 50-jarige Willem Maessen was naar de veldoven gegaan om daar enkele nog werkzaamheden te verrichten. 's Avonds echter keerde hij niet terug naar huis. Zijn broer Jacques ging rond acht uur poolshoogte nemen en zag tot zijn schrik dat een gedeelte van de oven was ingestort. Korte tijd later werd het lichaam van Willem gevonden.
Trieste bijkomstigheid: zijn bejaarde vader zou juist een dag later zijn zilveren jubileum als gemeenteontvanger van Sambeek vieren…
Trieste bijkomstigheid: zijn bejaarde vader zou juist een dag later zijn zilveren jubileum als gemeenteontvanger van Sambeek vieren…
Rond de Toren dd 21 september 2016
|
Prins Maurits geeft Sambeek een jaarmark
|
31-03-2018
|
Een beetje oneerlijk vonden de inwoners van Sambeek het wel. In andere plaatsen in het Land van Cuijk mochten wél jaarmarkten worden houden, maar in hun dorp niet. Daarom schreven ze, waarschijnlijk halverwege het jaar 1609, een brief aan prins Maurits, die toen baron van Grave en het Land van Cuijk was en het daar, samen met de heer van Boxmeer, voor het zeggen had.
Prins Maurits gaf in 1609 toestemming om in Sambeek voortaan een jaarmarkt te houden.
"In de naburige dorpen worden tot wel vier jaarmarkten gehouden", meldden ze. "En net zoals de inwoners van die naburige dorpen betalen wij hier in Sambeek ook belasting. Dan is het toch logisch om in ons dorp eveneens een jaarmarkt te houden?" Ze deden meteen een voorstel: daags na de viering van Sint-Jans onthoofding (is 29 augustus, dus op 30 augustus) zou een prima gelegenheid zijn om in Sambeek een jaarmarkt te houden. Kooplieden zouden er allerhande waren aan de man kunnen brengen, terwijl boeren vee konden kopen en verkopen.
Toen de brief bij prins Maurits arriveerde, liet deze zich eerst adviseren door zijn naaste medewerkers en de ambtman van de stad Grave en het Land van Cuijk, die in zijn naam het gebied bestuurde. Die zagen geen bezwaren.
Toen de brief bij prins Maurits arriveerde, liet deze zich eerst adviseren door zijn naaste medewerkers en de ambtman van de stad Grave en het Land van Cuijk, die in zijn naam het gebied bestuurde. Die zagen geen bezwaren.
De door prins Maurits met Prince de Nassau ondertekende brief over de Sambeekse jaarmarkt. Deze brief berust in het parochiearchief.
Met als gevolg dat er op 31 oktober 1609 naar de inwoners van Sambeek een fraai gekalligrafeerde brief van Maurits uitging, die nu nog altijd in het archief van de parochie berust. De inwoners van Sambeek kregen meer dan dat ze vroegen: ze mochten zelfs drie dagen markt houden - zij het dat ze wel de gebruikelijke marktgelden moesten betalen.
Of er daadwerkelijk jaarmarkten in Sambeek zijn gehouden, is niet bewaard gebleven.
Of er daadwerkelijk jaarmarkten in Sambeek zijn gehouden, is niet bewaard gebleven.
Rond de Toren dd 17 augustus 2016
|
Per boot op bedevaart naar Katwijk
|
31-03-2018
|
Eigenlijk was het een groot avontuur: per schip over de Maas van Sambeek naar bedevaartsplaats Katwijk. Dat gebeurde op zondag 29 september 1901 voor het eerst.
Om half acht die dag trokken zo'n 300 Sambekenaren onder leiding van pastoor Wollaert samen met harmonie Semper Unitas al biddend en zingend van de kerk midden in het dorp naar het Vlak, de plek aan de Maas ten noorden van het huidige sluizencomplex waar de speciaal voor deze gelegenheid ingehuurde boot had aangelegd en waar ook de gierpont al eeuwenlang mensen de rivier overzette.
Om half acht die dag trokken zo'n 300 Sambekenaren onder leiding van pastoor Wollaert samen met harmonie Semper Unitas al biddend en zingend van de kerk midden in het dorp naar het Vlak, de plek aan de Maas ten noorden van het huidige sluizencomplex waar de speciaal voor deze gelegenheid ingehuurde boot had aangelegd en waar ook de gierpont al eeuwenlang mensen de rivier overzette.
Aankondiging van een 'bootbedevaart' naar Katwijk in het Boxmeers Weekblad van 11 juni 1904.
Twee uur later kwam het gezelschap in Katwijk aan. Om 10 uur was er een plechtige eucharistieviering in de parochiekerk. "Na afloop daarvan werd aan de rechten van de inwendige mens voldaan", verwoordde een verslaggever van het Boxmeers Weekblad het nuttigen van de lunch.
Vervolgens was er een plechtig lof en een rondgang door de tuin rond de Lourdesgrot. Ondertussen zongen de Sambekenaren, met begeleiding van de harmonie, een aantal vrome liederen en baden ze de rozenkrans.
Vervolgens was er een plechtig lof en een rondgang door de tuin rond de Lourdesgrot. Ondertussen zongen de Sambekenaren, met begeleiding van de harmonie, een aantal vrome liederen en baden ze de rozenkrans.
De kerk van Katwijk waarin Sambekenaren tijdens hun bedevaart de eucharistieviering bijwoonden.
|
Zo zag de Lourdesgrot er destijds uit.
|
En toen was het tijd om naar Sambeek terug te gaan. Om zes uur legde de boot weer aan bij het Vlak. Dat betekende niet dat iedereen daarna huiswaarts kon keren. Nee, terug in het dorp werd in de parochiekerk gezamenlijk het Te Deum gezongen. "Om God te danken voor de goede afloop van de bedevaart", aldus de verslaggever van het Boxmeers Weekblad. "Iedereen was er ten zeerste voldaan over."
Ook in de jaren daarna zijn er bedevaarten naar Katwijk gehouden. Kaartjes voor de boot konden Sambekenaren bestellen bij koster Willems van Dijk. De prijs: 40 guldencent (nu ruim 5 euro).
Ook in de jaren daarna zijn er bedevaarten naar Katwijk gehouden. Kaartjes voor de boot konden Sambekenaren bestellen bij koster Willems van Dijk. De prijs: 40 guldencent (nu ruim 5 euro).
Rond de Toren dd 13 juli 2016
