|
|
update 14-07-2020
|
Nooit meer koukleumen in de kerk
Natuurlijk was hem gevraagd wat hij graag wilde hebben bij de viering van zijn 50-jarig priesterjubileum op 23 en 24 mei 1933. "Niets voor mezelf", had pastoor Frans de Vocht de organisatoren van het feest laten weten. "Maar als jullie toch graag een cadeau willen geven kies dan iets waar alle parochianen profijt van hebben. Ik denk aan een centrale verwarming in de kerk."
De organisatoren knikten. Ze hadden niet anders verwacht. Want de toen 74-jarige pastoor
wilde immers altijd al weinig voor zichzelf hebben en gunde anderen altijd alles. Behoeftigen deden zelden tevergeefs een beroep op hem. Als geestelijk adviseur stond hij verenigingen met raad en daad terzijde. Op zijn initiatief was in 1912 het patronaat of parochiehuis gebouwd, waar zij kosteloos gebruik van konden maken voor hun bijeenkomsten. En als voorzitter van het schoolbestuur had hij onder andere gezorgd voor een nieuwe jongensschool aan de Sint-Janslaan.
De organisatoren knikten. Ze hadden niet anders verwacht. Want de toen 74-jarige pastoor
wilde immers altijd al weinig voor zichzelf hebben en gunde anderen altijd alles. Behoeftigen deden zelden tevergeefs een beroep op hem. Als geestelijk adviseur stond hij verenigingen met raad en daad terzijde. Op zijn initiatief was in 1912 het patronaat of parochiehuis gebouwd, waar zij kosteloos gebruik van konden maken voor hun bijeenkomsten. En als voorzitter van het schoolbestuur had hij onder andere gezorgd voor een nieuwe jongensschool aan de Sint-Janslaan.
Omslag van een feestlied, gezongen bij het 50-jarig priesterfeest van pastoor Frans de Vocht.
Een centrale verwarming in de kerk dus. Een goed idee, want het eeuwenoude gebedshuis op de plek van het huidige kerkplein werd niet verwarmd. In de winter zaten de Sambeekse gelovigen, zelfs met dikke jassen aan, er te koukleumen.
Om de benodigde gelden bijeen te krijgen werd er een collecte gehouden. De opbrengst: ruim 2300 gulden (nu: 22.000 euro) - genoeg om de centrale verwarming mee te kunnen bekostigen.
In oktober 1933 werd aan de firma Braat uit Delft de aanleg ervan gegund. In tegenstelling tot wat toen gebruikelijk was, werd er geen cokesgestookte verwarming geplaatst maar een oliegestookte. "De regeling van de verwarming gaat geheel automatisch", berichtte het Boxmeers Weekblad toen. "Bediening is niet nodig, wat een grote besparing oplevert. Ook het jaarlijkse onderhoud is veel goedkoper."
Op zondag 3 december 1933 was het dan zover: de nieuwe centrale verwarming brandde toen voor het eerst. De Sambeekse parochianen zullen blij zijn geweest dat ze voortaan niet meer in de kou hoefden te zitten.
Om de benodigde gelden bijeen te krijgen werd er een collecte gehouden. De opbrengst: ruim 2300 gulden (nu: 22.000 euro) - genoeg om de centrale verwarming mee te kunnen bekostigen.
In oktober 1933 werd aan de firma Braat uit Delft de aanleg ervan gegund. In tegenstelling tot wat toen gebruikelijk was, werd er geen cokesgestookte verwarming geplaatst maar een oliegestookte. "De regeling van de verwarming gaat geheel automatisch", berichtte het Boxmeers Weekblad toen. "Bediening is niet nodig, wat een grote besparing oplevert. Ook het jaarlijkse onderhoud is veel goedkoper."
Op zondag 3 december 1933 was het dan zover: de nieuwe centrale verwarming brandde toen voor het eerst. De Sambeekse parochianen zullen blij zijn geweest dat ze voortaan niet meer in de kou hoefden te zitten.
Vele Sambekenaren gaven royaal voor een passend cadeau voor hun pastoor Frans de Vocht: centrale verwarming in de kerk.
Elf jaar later, in het najaar van 1944, werd tot twee keer toe door Duitse militairen geprobeerd de toren op te blazen. De kerk liep daarbij zware schade op en kon niet meer worden gerestaureerd. De verwarming echter bleef vrijwel geheel in tact. Reden voor Jan van Berkel, die de in 1936 overleden Frans de Vocht als pastoor was opgevolgd, het bisdom te vragen of de verwarming overgeplaatst mocht worden naar het parochiehuis. "De inhoud van de beide gebouwen komt vrijwel met elkaar overeen. Het zou een schone uitkomst zijn voor het parochiehuis, dat we nooit voldoende kunnen verwarmen, ook niet in normale tijden."
Het bisdom stemde in en zo kreeg de door de parochianen geschonken centrale verwarming een tweede leven in een gebouw dat eveneens voor hen allen bestemd was.
Het bisdom stemde in en zo kreeg de door de parochianen geschonken centrale verwarming een tweede leven in een gebouw dat eveneens voor hen allen bestemd was.
Rond de Toren 25 februari 2020
|
|
update 14-07-2020
|
Twee keer brand in de koffiebranderij
Maar liefst 24 kranten, waaronder het veelgelezen Boxmeers Weekblad, schreven over de dubbele brand in de koffiebranderij van Jan Hendrix, die vlak bij het stationnetje van Sambeek stond. De eerste brand brak uit op dinsdagavond 26 april 1938 om half twaalf en de tweede een kwart etmaal later.
Spoorwegovergang richting Radioweg, met rechts de woning van Jan Hendrix en links de koffiebranderij. Uiterst links is nog net het dak te zien van station Sambeek.
"Spoorwachter Van Hout merkte dat er brand was ontstaan in de Van Jee Koffiebranderijen van de heer J. Hendrix", schreef het Boxmeers Weekblad. "Telefonisch werd de brandspuit van Sambeek en de motorspuit van Boxmeer gewaarschuwd, die beide spoedig ter plaatse waren. Met vereende krachten slaagde men erin de brand tot het voorste gedeelte te beperken. Omstreeks een uur 's nachts meende men het vuur meester te zijn, maar tegen half zes 's morgens werd de brandweer wederom gealarmeerd en nu voor de magazijnen, waar het vuur hevig oplaaide. Ofschoon ook nu de brandweer spoedig verscheen, kon men echter niet voorkomen dat ook dit gedeelte geheel uitbrandde." De schade was niet gering: de gehele koffiebranderij mét machines ging verloren. De oorzaak van de brand is nooit achterhaald.
Vijf jaar vóór het uitbreken van de brand had de in Venray geboren Jan Hendrix bij de gemeente Sambeek een verzoek ingediend tot 'het maken van een koffiebranderij aan de grintweg van Sambeek naar Lactaria' (het latere Stevensbeek). Omdat een 4 pk-motor de koffiebrandmachine zou gaan aandrijven moest er door hem een hinderwetvergunning worden aangevraagd. Alvorens burgemeester en wethouders van Sambeek deze konden afgeven, kregen Sambekenaren de gelegenheid om bezwaren tegen de bouw in te brengen. Maar niemand deed dat. Ook de arbeidsinspectie voorzag geen problemen, met als gevolg dat in oktober 1933 Jan Hendrix zijn koffiebranderij kon gaan inrichten. De machinerieën werden geleverd door de Emmericher Machinenfabrik & Eisergiesserei uit Emmerich. De koffiebranderij is in november 1933 in gebruik genomen.
Jan Hendrix woonde toen al elf jaar bij het stationnetje van Sambeek. Hij was handelaar in onder andere granen, kunstmest en brandstoffen. Hij was gehuwd met de Boxmeerse Anna Hutten. Het echtpaar kreeg zes kinderen, waaronder zoon Engelbertus (Bert), die later jarenlang in villa Nia Domo zou wonen.
De koffiebonen uit de nieuwe branderij werden verkocht onder het merk Van Jee, naar de eerste letter van de voornaam van de Sambeekse ondernemer. Volgens een bericht in het Boxmeers Weekblad zou de koffiebrandmachine dagelijks 8000 pond koffiebonen kunnen verwerken.
|
Nog geen maand na de brand gaven burgemeester en wethouders vergunning af tot de herbouw van de koffiebranderij. Die werd voor 1185 gulden (nu: ruim 11 duizend euro) gebouwd door Harrie Huijbers, een eveneens bij het Sambeekse station wonende aannemer.
|
Het enige bewaard gebleven koffiezakje van Van Jee.
|
Rond de Toren 28 januari 2020
