update 17-12-2018
|
|
De oude pastorie brandt midden in de zomer af
"De pastorie aan de Zandsteeg staat in brand!", riepen Sambekenaren op 11 augustus 1689 tegen elkaar. Er zal ongetwijfeld veel bekijks zijn geweest op die bewuste donderdag midden in de zomer.
Hoe de brand was ontstaan? Niemand wist het. Wel was al snel duidelijk dat er aan de pastorie weinig meer te redden viel. Begrijpelijk, want Sambeek had in die tijd nog geen brandspuit. Vuur moest worden geblust met emmers water. En dat was bij een brand als deze onbegonnen werk. "Alleen de muren staan er nog", rapporteerden de schepenen van Sambeek enige tijd later. "De pastorie kan alleen met grote kosten weer worden opgebouwd."
Hoe de brand was ontstaan? Niemand wist het. Wel was al snel duidelijk dat er aan de pastorie weinig meer te redden viel. Begrijpelijk, want Sambeek had in die tijd nog geen brandspuit. Vuur moest worden geblust met emmers water. En dat was bij een brand als deze onbegonnen werk. "Alleen de muren staan er nog", rapporteerden de schepenen van Sambeek enige tijd later. "De pastorie kan alleen met grote kosten weer worden opgebouwd."
De in 1689 afgebrande pastorie stond aan de Zandsteeg, waarschijnlijk op het grasveld vóór het huis rechts.
Op het moment van de brand woonde niet een pastoor maar een predikant in de pastorie, vroeger bijna altijd 'weem' genoemd. In 1648 hadden de gereformeerden de kerk met al zijn inkomsten én de pastorie van de katholieken overgenomen. De eerste predikant die zijn intrek nam in de pastorie aan de Zandsteeg was dominee Samuel Neomagus, die in 1685 werd opgevolgd door Benjamin Witmarius. Vier jaar na diens aantreden brandde dus de pastorie af en zat deze van de ene dag op de andere zonder woning.
Waarschijnlijk heeft de met de Groeningse Hendrina Loijen getrouwde Benjamin Witmarius daarna enige tijd bij een ander ingewoond. Bijna een jaar later kocht hij het Steenenhuijs, dat stond ongeveer op de hoek Schilderstraat/Pastoor van Berkelstraat.
Sinds de brand in de weem hebben de Sambeekse predikanten niet meer gewoond in een aan de kerk toebehorende woning maar in een eigen huis.
Waarschijnlijk heeft de met de Groeningse Hendrina Loijen getrouwde Benjamin Witmarius daarna enige tijd bij een ander ingewoond. Bijna een jaar later kocht hij het Steenenhuijs, dat stond ongeveer op de hoek Schilderstraat/Pastoor van Berkelstraat.
Sinds de brand in de weem hebben de Sambeekse predikanten niet meer gewoond in een aan de kerk toebehorende woning maar in een eigen huis.
Rond de Toren dd 20 september 2017
