|
update 22-09-2020
update 08-03-2021 (H.Simissen) |
Ruim acht maanden geëvacueerd
In het najaar van 1944 was het te gevaarlijk geworden bij de stuw en sluis in Sambeek. Het personeel kreeg daarom op 5 oktober van dat jaar van de Duitsers het bevel om te evacueren. Onder hen sluiswachter Hendrik Spit, zijn vrouw Aleida en hun twee kinderen Annie en Evert.
Op 26 september 1944 werd Sambeek bevrijd, stuw en sluis echter bleven in handen van de Duitsers. Ook aan de overkant van de Maas waren de Duitsers nog de baas. Vandaaruit beschoten ze de dorpen in het zuiden van het Land van Cuijk, waaronder Sambeek. Het personeel van stuw en sluis zat dus klem. Daarom kreeg het bevel om te evacueren, zoals ook de inwoners van het dorp Sambeek dat een kleine maand later te horen zouden krijgen. De meesten van hen van bleven in de regio en vonden onderdak bij familie of bekenden. Anderen trokken verder Brabant in of zelfs nog verder
Op 26 september 1944 werd Sambeek bevrijd, stuw en sluis echter bleven in handen van de Duitsers. Ook aan de overkant van de Maas waren de Duitsers nog de baas. Vandaaruit beschoten ze de dorpen in het zuiden van het Land van Cuijk, waaronder Sambeek. Het personeel van stuw en sluis zat dus klem. Daarom kreeg het bevel om te evacueren, zoals ook de inwoners van het dorp Sambeek dat een kleine maand later te horen zouden krijgen. De meesten van hen van bleven in de regio en vonden onderdak bij familie of bekenden. Anderen trokken verder Brabant in of zelfs nog verder
Hendrik Spit en zijn gezin echter gingen naar Noord-Limburg. Het was het begin van een maanden durende voettocht. De eerste verblijfplaats was een boerderij in Afferden. Van daar trokken ze naar Bergen.
Toen brak de strenge winter aan: het vroor hard en er lag veel sneeuw. Van de Duitsers moest het gezin Spit, samen met nog andere evacués, weg uit Bergen. Ze trokken Duitsland in, naar Weeze. En vandaar naar Goch en Kleve. In Emmerich staken ze 's nachts met een roeiboot de Rijn over en liepen verder naar 's-Heerenberg.
En daar, weer terug op Nederlands grondgebied, begon een lange zwerftocht via de Achterhoek naar de kop van Overijssel. Uiteindelijk bereikten ze half februari 1945 het plaatsje Vollenhove. Daar vonden ze bij een zus van Hendrik Spit liefdevol onderdak - vier maanden en tien dagen nadat ze uit Sambeek waren vertrokken.
Toen brak de strenge winter aan: het vroor hard en er lag veel sneeuw. Van de Duitsers moest het gezin Spit, samen met nog andere evacués, weg uit Bergen. Ze trokken Duitsland in, naar Weeze. En vandaar naar Goch en Kleve. In Emmerich staken ze 's nachts met een roeiboot de Rijn over en liepen verder naar 's-Heerenberg.
En daar, weer terug op Nederlands grondgebied, begon een lange zwerftocht via de Achterhoek naar de kop van Overijssel. Uiteindelijk bereikten ze half februari 1945 het plaatsje Vollenhove. Daar vonden ze bij een zus van Hendrik Spit liefdevol onderdak - vier maanden en tien dagen nadat ze uit Sambeek waren vertrokken.
Eind mei 1945 ontving sluiswachter Hendriks Spit daar een briefkaart uit Sambeek, geschreven door Theo Simissen, zoon van de sluismeester. Deze was inmiddels teruggekeerd in het dorp na een evacuatieperiode in Groningse Eenrum. Ook de families Belgers, Robben en Verdijk waren weer terug, zij het dat ze alle voorlopig elders in Sambeek moesten wonen. "De stuw en sluis zijn zeer zwaar beschadigd", schreef hij. "Van het eiland tussen sluis en stuw is een heel stuk weggeslagen. Van al onze bezittingen moet U zich maar geen voorstelling meer maken en denken dat al wat U terugvindt winst is. En wàt we terugvinden, is niet veel. We hadden ons de bevrijding heel anders voorgesteld. We hopen U spoedig in Sambeek terug te zien."
En dat gebeurde een maand later, op 26 juni 1945, ruim acht maanden nadat het gezin Spit het dorp had verlaten.
En dat gebeurde een maand later, op 26 juni 1945, ruim acht maanden nadat het gezin Spit het dorp had verlaten.
Kleindochter Annemarie Mast heeft de evacuatieperiode van haar grootouders en hun gezin gereconstrueerd. Deze is te lezen op http://home.kpn.nl/annemast/index.html . De foto's bij dit artikel zijn eveneens van haar afkomstig.
Rond de Toren dd 25 augustus 2020