|
|
update 26-08-2020
|
Een kasteel ruilen tegen een halve wei
Ze zullen beste wel een beetje nerveus zijn geweest. De twee Sambeekse schepenen Reijn Buijtjens en Thijs Jans zagen op woensdag 29 juni 1644 een belangrijk persoon de schepenkamer van het dorp binnenstappen. Het was Gerardus Trip, die helemaal vanuit Grave naar Sambeek was gekomen om een transactie van onroerend goed af te handelen. Gerardus Trip was rentmeester van de Oranjes in het Land van Cuijk en als zodanig beheerde hij hun bezittingen in deze regio. Dit betekende vooral erop toezien dat de pachters van landerijen, molens en huizen op tijd de huur betaalden.
Op die bewuste 29 juni 1644 was Gerardus Trip voor iets opmerkelijks in Sambeek. Met graaf Albert van den Bergh, die als Heer van Boxmeer het daar voor het zeggen had, was hij een ruiling overeengekomen. Kasteel Hatendonck, eigendom van de Oranjes, zou overgaan naar Albert van den Bergh, terwijl deze laatste de helft van een grote, vruchtbare wei langs de Maas bij Sambeek aan de Oranjes afstond. Gerardus Trip was in Sambeek om deze ruiling met zijn handtekening te bekrachtigen.
Van kasteel Hatendonck zijn geen afbeeldingen bekend. Niemand weet hoe het gebouw aan de Warande eruit heeft gezien. De oudste vermelding van de Hatendonck dateert al van het jaar 1387. Niet lang daarna werd het door wallen en water omgeven gebouw hét administratieve centrum van het zuidelijk gedeelte van het Land van Cuijk, het zogeheten Overambt. De plaatsvervangend ambtman verbleef er om belastingen in zowel geld als natura in ontvangst te nemen en dat alles nauwkeurig op te tekenen.
Op die bewuste 29 juni 1644 was Gerardus Trip voor iets opmerkelijks in Sambeek. Met graaf Albert van den Bergh, die als Heer van Boxmeer het daar voor het zeggen had, was hij een ruiling overeengekomen. Kasteel Hatendonck, eigendom van de Oranjes, zou overgaan naar Albert van den Bergh, terwijl deze laatste de helft van een grote, vruchtbare wei langs de Maas bij Sambeek aan de Oranjes afstond. Gerardus Trip was in Sambeek om deze ruiling met zijn handtekening te bekrachtigen.
Van kasteel Hatendonck zijn geen afbeeldingen bekend. Niemand weet hoe het gebouw aan de Warande eruit heeft gezien. De oudste vermelding van de Hatendonck dateert al van het jaar 1387. Niet lang daarna werd het door wallen en water omgeven gebouw hét administratieve centrum van het zuidelijk gedeelte van het Land van Cuijk, het zogeheten Overambt. De plaatsvervangend ambtman verbleef er om belastingen in zowel geld als natura in ontvangst te nemen en dat alles nauwkeurig op te tekenen.
De akte van ruiling, zoals deze berust in het archief van de Heren van den Bergh in 's-Heerenberg.
Kort na 1600 werd de plaatsvervangend ambtman overgeplaatst naar Grave en verloor de Hatendonck zijn functie. Dat zou de reden geweest kunnen zijn geweest dat de Oranjes van de Hatendonck af wilden en akkoord gingen met een ruiling ervan tegen een stuk wei vlak langs de Maas bij de monding van de Sint-Jansbeek, in de Sambeekse volksmond Kronkelbeek genoemd.
Deze wei heette de Herenwaard, omdat die eigendom was van de heer van Boxmeer. Na de ruiling kreeg het stuk dat naar de Oranjes was gegaan de naam Prinsenwaard, naar de prins van Oranje. De Hatendonck werd na 1644 een pachtboerderij, met als bekendste pachters leden van de familie Vink. Er zijn ook delen van het kasteel gesloopt: bakstenen ervan zijn gebruikt bij de bouw van het raadhuis in Boxmeer
Deze wei heette de Herenwaard, omdat die eigendom was van de heer van Boxmeer. Na de ruiling kreeg het stuk dat naar de Oranjes was gegaan de naam Prinsenwaard, naar de prins van Oranje. De Hatendonck werd na 1644 een pachtboerderij, met als bekendste pachters leden van de familie Vink. Er zijn ook delen van het kasteel gesloopt: bakstenen ervan zijn gebruikt bij de bouw van het raadhuis in Boxmeer
Het kasteel is al lang verdwenen, maar de naam Hatendonck leeft nog voort in het opschrift op een schuur.
Rond de Toren dd 24 maart 2020
